نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشجوی دکتری رشته مدیریت دولتی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم. ایران
چکیده
سازمان‌ها بدون تمایل افراد به همکاری، قادر به توسعه اثربخشی خود نیستند. تفاوت همکاری خودجوش و اجباری از اهمیت خاصی برخوردار است. در حالت اجباری فرد وظایف خود را بر اساس مقررات و قوانین و استانداردهای تعیین‌شده سازمان‌ها و صرفاً در حد رعایت الزامات انجام می‌دهد. درحالی‌که در همکاری خودجوش و آگاهانه افراد، کوشش‌ها، توان و بصیرت خود را برای شکوفایی توانایی‌های خود به نفع سازمان به کار می‌گیرند. امروزه در ادبیات نوین مدیریت از رفتارهای خودجوش و آگاهانه افراد در سازمان با عنوان رفتار شهروندی سازمانی نامبرده می‌شود. با توجه به اهمیت این نوع رفتارها و تأثیر آن در عملکرد و بهره‌وری سازمان‌ها، هدف کلی این پژوهش بررسی رابطه رفتار شهروندی سازمانی با عملکرد کارکنان استانداری اصفهان می‌باشد. ازاین‌رو یک چهارچوب مفهومی با پنج بعد نوع‌دوستی، وظیفه‌شناسی، جوانمردی، نگرش مدنی و ادب و احترام مدنظر قرارگرفته است. تحقیق حاضر ازنظر هدف کاربردی عملی و از جنبه روش توصیفی- پیمایشی می‌باشد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه استاندارد پادساکف و همکاران (2000) بوده است. روایی پرسشنامه به شکل صوری و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرارگرفته است. جامعه آماری کارکنان استانداری اصفهان بوده و بر اساس نمونه‌گیری تصادفی ساده و فرمول کوکران تعداد نمونه 87 برآورد شده است نتایج پژوهش نشان داد که میزان رفتار شهروندی سازمانی کارکنان در این سازمان در سطح مناسبی است. بین رفتار شهروندی سازمانی و ابعاد آن و عملکرد رابطه معنی‌داری وجود دارد. مؤثرترین عامل در بین متغیرهای مستقل بر عملکرد فضیلت مدنی می‌باشد. در اولویت‌بندی مؤلفه‌های رفتار شهروندی سازمانی بالاترین رتبه مربوط به فضیلت مدنی و کمترین رتبه مربوط به وظیفه‌شناسی بوده است. بین رفتار شهروندی سازمانی و ویژگی‌های جمعیت شناختی تفاوت معنی‌داری وجود ندارد. درمجموع رفتار شهروندی سازمانی بر عملکرد کارکنان تأثیر مثبت دارد و باعث افزایش عملکرد کارکنان می‌شود.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Investigating the relationship between organizational citizenship behavior and employee performance in Isfahan governorate
نویسنده [English]
- majid salehian
PhD Student of Public Administration, Research Institute of Hozeh and University
چکیده [English]
Organizations are not able to develop their effectiveness without the willingness of individuals to collaborate. The difference between spontaneous and forced cooperation is of particular importance. In the case of compulsion, the individual performs his duties in accordance with the rules, regulations and standards set by the organizations and only in compliance with the requirements. While in the spontaneous and conscious cooperation of individuals, they use their efforts, power and insight to flourish their abilities for the benefit of the organization. In modern management literature today, spontaneous and conscious behaviors of people in the organization are referred to as organizational citizenship behavior. Considering the importance of this type of behavior and its effect on the performance and productivity of organizations, the general purpose of this study is to investigate the relationship between organizational citizenship behavior and the performance of Isfahan governorate employees. Therefore, a conceptual framework with five dimensions of altruism, conscientiousness, chivalry, civic attitude and politeness and respect has been considered. The present research is practical in terms of purpose and descriptive-survey method. Data collection tool was the standard questionnaire of Podsakov et al. (2000). The validity of the questionnaire was formally confirmed and its reliability was confirmed by Cronbach's alpha coefficient. The statistical population is the staff of Isfahan governorate and based on simple random sampling and Cochran's formula, the number of samples is estimated to be 87. The results showed that the level of organizational citizenship behavior of employees in this organization is at an appropriate level. There is a significant relationship between organizational citizenship behavior and its dimensions and performance. The most effective factor among the independent variables is the performance of civic virtue. In prioritizing the components of organizational citizenship behavior, the highest rank was related to civic virtue and the lowest rank was related to conscientiousness. There is no significant difference between organizational citizenship behavior and demographic characteristics. In general, organizational citizenship behavior has a positive effect on employee performance and increases employee performance.
کلیدواژه‌ها [English]
- Organizational Citizenship Behavior
- Performance
- Isfahan Governorate
- آرامی، علی؛ میر هاشمی نسب، سید امیرحسین و سید جوادین، سید رضا (1399). بررسی تأثیرات متقابل رفتار شهروندی سازمانی، اضافه‌کار و عملکرد کارکنان در بخش مدیریت درمان تأمین اجتماعی استان گیلان. موسسه آموزش عالی قدیر - لنگرود، گروه مدیریت.
- ابطحی، حسین؛ زاهدی، شمس السادات و سید نقوی، میرعلی (1390). معماری مدیریت منابع انسانی با رویکرد چابکی نیروی انسانی. دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده مدیریت و حسابداری.
- پورصادق، ناصر؛ مفخمی شهرستانی، حسن و هاشمی، سید خلیل (1397). بررسی رابطه حمایت سازمانی ادراک‌شده و توانمندسازی کارکنان با عملکرد سازمان با توجه به نقش میانجی رفتار شهروندی سازمانی. مدیریت منابع در نیروی انتظامی، دوره 6، شماره 1، 207-187.
- سبحانی نژاد، مهدی؛ شاطری، کریم؛ فرجی ده سرخی، حاتم و اکبری، معصومه (1389)، تبیین رابطه رفتار شهروندی و سرمایه اجتماعی بین کارشناسان دانشگاه تهران. دوماهنامه علمی-پژوهشی رفتار، دوره 17، شماره 45. 114-101.
- شعبانی، صدیقه (۱۳۹۳). ارزیابی رابطه بین بازاریابی رابطه‌مند (RM) و ارزیابی عملکرد کارکنان (مطالعه موردی: بانک صادرات شهر رشت)، پایان‌نامه مدیریت بازرگانی بین‌الملل، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت.
- حسنی کاخکی، احمد و قلی پور، آرین (1386). رفتارهای شهروندی سازمانی: گامی دیگر در جهت بهبود عملکرد سازمان در قبال مشتری. پژوهش‌نامه بازرگانی، شماره 11. 145- 115.
- خداوردیان، الهام؛ شیرازی، علی و نعیمی، محمد (1391). تأثیر اعتماد سازمانی بر بروز رفتارهای شهروندی سازمانی (مطالعه موردی شرکت گاز استان خراسان شمالی)، پژوهش‌نامه مدیریت تحول، دوره 4، شماره 7. 154-133.
- رامین مهر، هادی زاده مقدم، اکرم و احمدیان، ایمان (1388). بررسی رابطه بین ادراک از عدالت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی (سرکت پخش فرآورده‌های نفتی تهران). پژوهش‌نامه مدیریت تحول، دوره 1، شماره 2. 89-65.
- رگدیان‌پور، حمیده؛ جمشیدی اوانکی، مینا و مرجانی، امیربابک (1392). بررسی تأثیر رفتار شهروندی سازمانی بر عملکرد کارکنان ستادی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده مدیریت.
- شهریان جندابه، مهدیه و جمشیدی اوانکی، مینا (1393)، بررسی تأثیر رفتار شهروندی سازمانی بر عملکرد کارکنان بانک مسکن. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده مدیریت و حسابداری.
- فتاحی، مهدی (1385). بررسی اثرات معنویت کاری بر رفتارهای شهروندی سازمانی و ارتباط آن با وفاداری مشتری و کیفیت خدمات در سازمان تأمین اجتماعی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران.
- مایل افشار، مهناز؛ رجب‌زاده، علی و معمارپور، مهدی (1391). بررسی ارتباط بین رفتار شهروندی سازمانی و بهره‌وری نیروی انسانی از دیدگاه کارکنان در بیمارستان‌های آموزشی شهر تهران مجله دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران (پیاورد سلامت)، دوره 6، شماره 2، 169-157.
- میر سپاسی، ناصر؛ معمارزاده، غلامرضا و اربستان، مژگان (1390). بررسی رابطه رفتار شهروندی سازمانی و عملکرد شغلی کارکنان شهرداری، ماهنامه شهرداری‌ها، دوره 11، شماره 100، 109-93.
- میر سپاسی، نیلوفر؛ رجبی فرجاد، حاجیه و ابراهیمیان، مرضیه (1393). نقش رفتار شهروندی سازمانی در ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر. خط‌مشی گذاری عمومی در مدیریت (رسالت مدیریت دولتی)، دوره 5، شماره 13 و 14، 44-31.
- نجفی، محمد؛ الوانی، مهدی و جاهد، حسینعلی (1393). بررسی تأثیر رفتار شهروندی سازمانی بر عملکرد کارکنان ستاد سازمان بازرسی کل کشور. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده مدیریت و حسابداری.
- واحدی، مجید و صادقی، پروانه (1398). پایش نقش رفتار شهروندی سازمانی بر عملکرد کارکنان و استادان دانشگاه پیام نور. مدیریت سازمان‌های دولتی، دوره 8، شماره 1، 58-51.
- هاشمی، جواد؛ جمشیدی، مینا و کسرائی، احمدرضا (1392). بررسی تأثیر رفتار شهروندی سازمانی بر عملکرد کارکنان شعب تهران بانک توسعه صادرات ایران. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده مدیریت.
- Anderson,E. (2008). Participative Management:Understanding, Creating and Delivering Value, Prentice-Hall. Business Management Journal, 9(5). Pp.777-780.
- Armstrong, (1991). Performance Management, Key Strategies and
Practical Guidlines. Great Britain: Kogan Page Limited. Personal Management Practice,4th ed,Kogan Pub. - Ahmadi, S.A.A. & Khoddami, A. (2011). Presenting a Model to Study General Citizenship Behavior, Spirituality and Organizational Citizanship Behavior in the Public Sector of iran: Case Study of iran Insurance company. Journal of General Management Research, 4(14). Pp. 3907-3914.
- Chen,Li-Chan,Niu, Han-Jen, Wang, Yang, Yau-De, Yang, Chyan, Tsaur, Sheng-Hshiung. (2009). Does Job Standardization Increase Organizational Citizenship Behavior? Public P Eersonnel Management.
- Griffin, R.W., A. O’Leary-Kelly & J. Collins. (1998). Dysfunctional work beha- vior in organizations. In C.L. Cooper and D.M. Rousseau (Eds). Trends in organizational behavior, (5), pp. 65.
- Jiang, X. & Fu, Q. (2011). "Relationship between Universities Organizational Culture,Teachers Psychological Empowerment and Organizational Citizenship Behavior".Proceeding of the Fourth International Joint Conference on ComputationalSciences and Optimization. Yunna, China, 15(19), pp.699-703.
- Korkmaz, t. Karnten E. Arpaci, E. (2019). relationship of organizational citizenship behavior with emotional inteligence. Procedia social and behavioral sciences.
- Lambert, Nancy, L. Hogan & Marie,L.Griffin. (2008). Being the good soldier:Organizational chtizenship behavior and commitment among correctional staff. Criminal justice and behavior, 35(1), PP. 56-68.
- Mohanty, J. & Rath, Bhabani P. (2012). Influence of Organizational Culture on Organizational Citizenship Behavior. Global Journal of Business Research, 6(1), pp. 65-76.
- Smith, C.A., Organ, D.W., & Near, J.P. (1983). Organizational citizenship
behavior: Its nature and antecedents. Journal of Applied Psychology, (68),
655-663. - Srivastava,K.B.L. (2009). Interpersonal trust and organizational citizenship behavior. National Academy of Psychology (NAOP).
- Chou.Shih. (2011). Group Organizational citizenship behavior in the Stages of Group Development. International Journal of Business and Management, 6(10). Pp.3.
- Podsakoff, P. M., Mackenzie, S. B., Paine, J. B. & Bachrach, D. G. (2000). Organizational citizenship behaviors: A critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future research. Journal of Management, 6(3), pp.513-563.
- Williams, S. M., & Sanchez, J. (1998). Customer service oriented behavior, person and situational antecedents. Journal of Quality Management, (3), pp.101-117.
)