پژوهش های روانشناختی در مدیریت (نشریه علمی)

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

تاثیر رهبری مسئولیت پذیر بر رفتار شهروندی سازمانی از طریق نقش میانجی عدالت سازمانی و تعهد سازمانی(مورد مطالعه: کارکنان جمعیت هلال احمر استان گیلان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

2 استاد گروه مدیریت ورزشی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه گیلان، ایران.

3 کارشناس ارشد مدیریت منابع انسانی، موسسه آموزش عالی راهبرد شمال، گیلان، ایران.

4 کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی، موسسه آموزش عالی راهبرد شمال، گیلان، ایران.

چکیده

در دو دهه اخیر، علاوه بر عملکرد درون نقشی کارکنان، عملکرد فرا نقشی آن‌ها نیز به‌عنوان شاخصی برای ارزیابی الگوهای رفتاری و فکری کارکنان مورد اهمیت بوده است. در این میان با افزایش تمرکز ادبیات حوزه مدیریت سازمان بر مفهوم مسئولیت‌پذیری اجتماعی، نگاه به رهبری سازمان نیز تغییر مهمی پیدا نموده و سبک رهبری مسئولیت‌پذیر، مورد توجه قرارگرفته است، در همین راستا پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر سبک رهبری مسئولیت‌پذیر بر رفتار شهروندی سازمانی از طریق نقش میانجی عدالت سازمانی و تعهد سازمانی انجام‌شده است. پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازلحاظ روش گردآوری داده‌ها توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش کلیه کارکنان جمعیت هلال‌احمر استان گیلان به تعداد 354 نفر است که حجم نمونه موردنیاز با استفاده از روش حجم نمونه موردنیاز برای روش مدل‌سازی معادلات ساختاری، 230 نفر تعیین شد که با روش تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها چهار پرسشنامه رهبری مسئولیت‌پذیر بر اساس مقاله هان و همکاران (2019)، پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی دانگلانگ و همکاران (2020)، پرسشنامه تعهد سازمانی کیم و همکاران (2020) و پرسشنامه عدالت سازمانی دانگلانگ و همکاران (2020) بر اساس طیف لیکرت بود که روایی و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفت. درنهایت از 230 پرسشنامه توزیع‌شده، 218 پرسشنامه کامل جمع‌آوری شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از روش مدل معادلات ساختاری در نرم‌افزار Amos و SPSS انجام شد. نتایج نشان داد رهبری مسئولیت‌پذیر، تعهد سازمانی و عدالت سازمانی تأثیر معنادار و مستقیمی بر رفتار شهروندی سازمانی دارند. همچنین نقش میانجی عدالت سازمانی و تعهد سازمانی نیز در تأثیر رهبری مسئولیت‌پذیر بر رفتار شهروندی سازمانی، تأیید شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impact of Responsible Leadership on Organizational Citizenship Behavior through the Mediating Role of Organizational Justice and Organizational Commitment (Case Study: Guilan Red Crescent Society Employees)

نویسندگان [English]

  • Mohsen Akbari 1
  • MehrAli Hemmatinejad 2
  • omid Azimian 3
  • arezoo hosseinzadeh 4

1 Associate Professor, Literature and Humanities Faculty, University of Guilan, Rasht, Iran.

2 Professor of Sport Management, Department of Physical Education and Sport Science, University of Guialn, Iran.

3 MSc Human resources management, Rahbord Shomal Institute of Higher Education, Guilan, Iran.

4 MSc Business Administration, Rahbord Shomal Institute of Higher Education, Guilan, Iran.

چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the effect of responsible leadership style on organizational citizenship behavior through the mediating role of organizational justice and organizational commitment. In terms of purpose, the research is applied, and in terms of data collection method, is descriptive-survey. The statistical population of the study is all employees of the Red Crescent Society of Guilan province, 354 people. The required sample size was determined using Morgan table, 210 people, and were selected by simple random sampling. Data collection tool was a standard questionnaire based on the Likert scale, whose validity and reliability were confirmed. Finally, out of 230 distributed questionnaires, 218 complete questionnaires were collected. Data analysis was performed using structural equation modeling in Amos and SPSS software. The results showed that responsible leadership (β: 0.325), organizational commitment (β: 0.274) and organizational justice (β: 0.372) have a significant and direct effect on organizational citizenship behavior. The mediating role of organizational justice and commitment in the impact of responsible leadership on organizational citizenship behavior was also confirmed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Responsible leadership
  • organizational citizenship behavior
  • organizational justice
  • organizational commitment
مراجع

  1.  

    1. اباذری محمودآباد، علی‌محمد و امیریان زاده، مژگان (1395). رابطه‌ی معنویت در محیط کار و تعهد سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان. فصلنامه علمی - پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، دوره 7، شماره 25، 144-119.
    2. پرهیزگار، محمدمهدی و آقاجانی‌افروزی، علی‌اکبر (1390). روش‌شناسی پیشرفته در مدیریت با رویکرد کاربردی. دانشگاه پیام نور، تهران.
    3. حمیدی‌زاده، علی؛ رشید، علی‌اصغر و سلطانی نژاد، نیما (1395). شکل‌گیری رفتارهای شهروندی سازمانی بر مبنای انگیزه خدمت محور، سرمایه اجتماعی و تعهد سازمانی (موردمطالعه: کارکنان بانک‌های دولتی شهر کرمان). مجله علمی مدیریت سرمایه اجتماعی، دوره 3، شماره 2، 250-233.
    4. رحمان‌سرشت، حسین و جنیدی‌جعفری، مهدی (1397). اثر عدالت سازمانی بر رفتار شهروندی. مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، دوره 27، شماره 87، 146-127.
    5. سالارزهی، حبیب ا...؛ کشته‌کر، عبدالعلی؛ آهنگ، فرحناز و غفاری، حسن (1398). واکاوی تأثیر رهبری معنوی بر رفتار شهروندی سازمانی اعضای هیئت‌علمی دانشگاه با توجه به نقش میانجی عزت ‌نفس سازمانی. فصلنامه توسعه مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی، شماره 54، 75-50.
    6. شمس‌الدینی‌مطلق، محمدحسن و محمدجانی، محمدرضا (1393). مطالعۀ تأثیر تعهد سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی میان معلمان شهر کرمان. مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره 3، شماره 3، 471-447.
    7. قاسمی، وحید (1389) مدل‌سازی معادله ساختاری در پژوهش‌های اجتماعی، انتشارات جامعه شناسان، تهران.
    8. کلانتری، خلیل (1392) مدل‌سازی معادلات ساختاری در تحقیقات اجتماعی-اقتصادی با برنامه لیزرل و سیمپلیس. تهران: فرهنگ صبا.
    9. محمدی‌البرزی، اعظم؛ نیاز‌آذری، کیومرث و تقوائی‌یزدی، مریم (1396). تأثیر عدالت سازمانی و فرهنگ‌سازمانی در بروز رفتار شهروندی سازمانی. فصلنامه علمی - پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، دوره 8، شماره 31، 78-55.
    10. موسوی، محمدرضا و اسماعیلی، احمدرضا (1392). تعهد سازمانی کارکنان به‌مثابه پیشایند رفتارهای شهروندی سازمانی. فصلنامه توسعه مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی، شماره 2، 156-126.
    11. ناستی‌زایی ناصر و نجفی، معصومه (1394). رابطه عدالت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی. طلوع بهداشت، دوره ۱۴، شماره ۵، ۷۹-۹۲.
    12. هومن، حیدرعلی (۱۳۸۴). کتاب مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار لیزرل، انتشارات سمت.
    13. Abdullahi, A.Z. Anarfo, E.B. & Anyigba, H. (2020). The impact of leadership style on organizational citizenship behavior: does leaders' emotional intelligence play a moderating role? Journal of Management Development, 39 (9&10), pp. 963-987.

    https://doi.org/10.1108/JMD-01-2020-0012.

    1. Afsar, B. Maqsoom, A. Shahjehan, A. Afridi, S. A. Nawaz, A. & Fazliani, H. (2019). Responsible leadership and employee's proenvironmental behavior: The role of organizational commitment, green shared vision, and internal environmental locus of control. Corporate Social Responsibility Environmental Management, 4(2), pp.25-40.
    2. Ahmad, R. Islam, T. & Saleem, S. (2019). How commitment and satisfaction explain leave intention in police force? Policing: An International Journal, 42(2), 195-208.
    3. Al Sahi AL Zaabi, M. S. Ahmad, K. Z. & Hossan, C. (2017). Authentic leadership, work engagement and organizational citizenship behaviors in Petroleum Company. International Journal of Productivity and Performance Management, 65(6), pp.811-830.
    4. Antunes, A. & Franco, M. (2016). How people in organizations make sense of responsible leadership practices. Leadership Organization Development Journal, 5(2), pp.101-120.
    5. Asadullah, M. A. Akram, A. Imran, H. and Arain, G. A. (2017). When and which employees feel obliged: a personality perspective of how organizational identification develops. Psicol. del Trabajo y de las Organ. 33, pp.125–135.

    Doi: 10.1016/j.rpto.2017.02.002.

    1. Asgari, A. Mezginejad, S. & Taherpour, F. (2020). The Role of Leadership Styles in Organizational Citizenship Behavior through the Mediation of Perceived organizational Support and Job satisfaction. Innovar, 30(75), pp.87-98.

    https://doi.org/10.15446/innovar.v30n75.83259

    1. Chandra, S. Srivastava, S. C. & Joseph, D. (2019). Can OCB Foster Positive Work Attitudes among IT Employees? The Mediating Role of'Meaning of Work'. Paper presented at the Academy of Management Proceedings.
    2. Donglong, Z. Taejun, C. Julie, A. & Sanghun, L. (2020). The structural relationship between organizational justice and organizational citizenship behavior in university faculty in China: the mediating effect of organizational commitment. Asia Pacific Education Review, 21(1), pp.167-179.
    3. Ehrhart, M.G. (2004). Leadership and procedural justice climate as antecedents of unit‐level organizational citizenship behavior. Personnel psychology, 57(1), pp.61-94.
    4. Farrukh, M. Ying, C.W. & Mansori, S. (2017). Organizational commitment: an empirical analysis of personality traits. Journal of Work-Applied Management, 9(1), pp.18–34.

    Doi: 10.1108/jwam-12-2016-0026. 

    1. Freeman, R.E. Harrison, J.S. & Wicks, A.C. (2007). Managing for stakeholders: Survival, reputation, and success: Yale University Press.
    2. Freire, C. & Gonçalves, J. (2021). The Relationship between Responsible Leadership and Organizational Citizenship Behavior in the Hospitality Industry. Sustainability, 13(9), 4705.
    3. Han, Z. Wang, Q. & Yan, X. (2019). How responsible leadership motivates employees to engage in organizational citizenship behavior for the environment: A double-mediation model. Sustainability, 11(3), pp. 605.
    4. Haque, A. Fernando, M. & Caputi, P. (2019). The relationship between responsible leadership and organisational commitment and the mediating effect of employee turnover intentions: An empirical study with Australian employees. Journal of Business Ethics, 156(3), 759-774.
    5. Indarti, S. Fernandes, A.A.R. & Hakim, W. (2017). The effect of OCB in relationship between personality, organizational commitment and job satisfaction on performance. Journal of Management Development.
    6. Jehanzeb, K. & Mohanty, J. (2019). The mediating role of organizational commitment between organizational justice and organizational citizenship behavior. Personnel Review, 2(2), pp.25-40.
    7. Khaola, P. & Rambe, P. (2020). The effects of transformational leadership on organisational citizenship behaviour: The role of organisational justice and affective commitment. Management Research Review.
    8. Kilinc, E. & Ulusoy, H. (2014). Investigation of organizational citizenship behavior, organizational silence and employee performance at physicians and nurses, and the relationship among them. Business Management Dynamics, 3(11), pp.25-34.
    9. Kim, S.H. Kim, M. & Holland, S. (2020). Effects of intrinsic motivation on organizational citizenship behaviors of hospitality employees: The mediating roles of reciprocity and organizational commitment. Journal of Human Resources in Hospitality Tourism, 19(2), pp.168-195.
    10. Lin, C.P. Huang, H.T. & Huang, T.Y. (2020). The effects of responsible leadership and knowledge sharing on job performance among knowledge workers. Personnel Review, 3(3), pp.1-25.
    11. Matteson, M.L. Ming, Y. & Silva, D.E. (2021). The relationship between work conditions and perceptions of organizational justice among library employees. Library & Information Science Research, pp.101093.
    12. Milon, L. & Shapira-Lishchinsky, O. (2021). Authentic leadership as a mediator between professional identity, ethical climate, citizenship behavior and political behavior. International Journal of Educational Management.
    13. Mousa, M. & Ayoubi, R.M. (2019). Inclusive/exclusive talent management, responsible leadership and organizational downsizing. Journal of Management Development, 6(2), pp.540-555.
    14. Nadiri, H. & Tanova, C. (2016). An investigation of the role of justice in turnover intentions, job satisfaction, and organizational citizenship behavior in hospitality industry. International Journal of Hospitality Management, 29, pp.33-41.
    15. Patzer, M. Voegtlin, C. & Scherer, A.G. (2018). The normative justification of integrative stakeholder engagement: A Habermasian view on responsible leadership. Business Ethics Quarterly, 28(3), pp.325-354.
    16. Pless, N.M. (2007). Understanding responsible leadership: Role identity and motivational drivers. Journal of Business Ethics, 74(4), pp.437-456.
    17. Qiu, S. Alizadeh, A. Dooley, L.M. & Zhang, R. (2019). The effects of authentic leadership on trust in leaders, organizational citizenship behavior, and service quality in the Chinese hospitality industry. Journal of Hospitality and Tourism Management, 40, pp.77-87.
    18. Singh, S. K. & Singh, A. P. (2019). Interplay of organizational justice, psychological empowerment, organizational citizenship behavior, and job satisfaction in the context of circular economy. Management Decision, 57(4), pp.937-952.
    19. Taştan, S.B. & Davoudi, S.M.M. (2019). The relationship between socially responsible leadership and organisational ethical climate: in search for the role of leader's relational transparency. International Journal of Business Governance Ethics, 13(3), pp.275-299.
    20. Voegtlin, C. Patzer, M. & Scherer, A.G. (2012). Responsible leadership in global business: A new approach to leadership and its multi-level outcomes. Journal of Business Ethics, 105(1), pp.1-16.
    21. Wang, W. Albert, L. & Sun, Q. (2020). Employee isolation and telecommuter organizational commitment. Employee Relations. The International Journal.
    22. Wang, Y. Shen, T. Chen, Y. & Carmeli, A. (2021). CEO environmentally responsible leadership and firm environmental innovation: A socio-psychological perspective. Journal of Business Research, 126, pp.327-340.
    23. Zhao, H. & Zhou, Q. (2019). Exploring the impact of responsible leadership on organizational citizenship behavior for the environment: A leadership identity perspective. Sustainability, 11(4), pp.944.
پژوهش های روانشناختی در مدیریت (نشریه علمی)
دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 11
مهر 1399
صفحه 33-71
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار