نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیارگروه مدیریت دولتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری مدیریت منابع انسانی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری مدیریت رفتار سازمانی، مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامهریزی، تهران، ایران

چکیده

سکوت سازمانی به‌معنای خودداری کارکنان از بیان نظرهای و مشارکت فعال و مؤثر در رفع مشکلات سازمان، پدیده‌ای مخرب و منفی در عملکرد کارکنان و کاهش بهره‌وری است که سازمان باید با اتخاذ راهکارها و اقدامات مناسب مانع از بروز آن شود. هدف این مقاله بیان راهکارهای مناسب برای پیشگیری از سکوت سازمانی با به‌کارگیری تعالیم و آموزه‌های نهج‌البلاغه است. این مقاله از نظر هدف، کاربردی و از حیث روش، آمیخته است که در دو مرحلة کیفی و کمی انجام گرفته است. براساس نتایج بخش کیفی، سه عامل ویژگی‌های نامناسب مدیریتی، باورهای منفی کارکنان نسبت به مافوق، و بروز اختلال در تعاملات سازمانی، شناسایی، و مؤلفه‌های هر یک نیز استخراج شد. سپس، نامة 53 حضرت امیر (ع) در نهج‌البلاغه خطاب به مالک اشتر با روش تحلیل مضمون از نوع تحلیل قالب مضامین بررسی و تحلیل شد. در نتیجه، آموزه‌های مربوطه در قالب 45 کد و 3 مضمون اصلی استخراج شد. در مرحله کمی، به‌منظور شناسایی مؤثرترین آموزه‌ها و پالایش آن‌ها، 45 آموزه به‌دست‌آمده با به‌کارگیری نظرات خبرگان و انجام‌دادن آزمون دوجمله‌ای به 25 آموزه کاهش یافت و در نهایت، وزن هر یک از آموزه‌ها نیز با به‌کارگیری روش فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی بررسی و رتبه‌بندی شد.

کلیدواژه‌ها