نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت آموزشی، واحد نکا، دانشگاه آزاد اسلامی، نکا، ایران

2 کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، واحد نکا، دانشگاه آزاد اسلامی، نکا، ایران

چکیده

فرسودگی تحصیلی با پیدایش نگرش، رفتار و احساسات منفی در مقابل فشارهای روانی مرتبط با تحصیل در دانش‌آموزان بروز می‌کند و ازجمله عواملی است ‌که به شکل منفی، عملکرد تحصیلی آنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هدف از مطالعه حاضر بررسی رابطه بین حمایت تحصیلی و فرسودگی تحصیلی با نقش میانجی سازگاری دانش‌آموزان با مدرسه بوده است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و از نوع مطالعات کاربردی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهر بهشهر در سال تحصیلی 99-98 به تعداد 2163 نفر بوده است. نمونه آماری به تعداد 327 نفر و با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و به شیوه نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای برحسب پایه تحصیلی انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از سه پرسش‌نامه‏ استاندارد حمایت تحصیلی ساندز و پلانکت (2005)، فرسودگی تحصیلی ماسلاخ (2001) و سازگاری دانش‌آموزان با مدرسه سینها و سینگ (1993) استفاده‌شده است. به‌منظور تحلیل داده‌های حاصله، از مدل‌یابی معادلات ساختاری با کمک روش حداقل مربعات جزئی با استفاده از نرم‌افزار آماری پی ال اس استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین حمایت تحصیلی و سازگاری دانش‌آموزان با مدرسه با فرسودگی تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد و مقدار 5/45 درصد از حمایت تحصیلی و 4/48 درصد از سازگاری دانش‌آموزان با مدرسه توسط فرسودگی تحصیلی تبیین می‌شود و سازگاری دانش‌آموزان با مدرسه اثر میانجی بر رابطه بین حمایت تحصیلی و فرسودگی تحصیلی را دارد؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که با تقویت حمایت تحصیلی و بهبود سازگاری دانش‌آموزان با مدرسه می‌توان فرسودگی تحصیلی در دانش‌آموزان را کاهش داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The relationship between of academic support and academic burnout with the mediating role of students' adjustment to school

نویسندگان [English]

  • Abolghasem Barimani 1
  • Atiyehsadat Hashemi 2

1 Assistant Professor of Department of Educational Management, Neka Branch, Islamic Azad University, Neka, Iran

2 M.A. in Educational Management, Neka Branch, Islamic Azad University, Neka, Iran

چکیده [English]

purpose of this study was to investigate the relationship between of academic support and academic burnout with the mediating role of students' adjustment to school. The research applied in terms of purpose and method was descriptive, correlational one. The statistical population of the study included all female high school students in Behshahr in the number of 2163. The statistical sample was 327 people using Krejcie and Morgan table, and stratified random sampling according to educational level. The instruments for collecting data were Questionnaires of Sands & Plunkett Academic Support (2005), Maslach Academic Burnout (2001) & Sinha & Singh Students' Adjustment to school (1993) Questionnaire. The collected data was used for analyzed by Structural equation modeling using the partial least squares method (PLS). The results of this study showed that there is a significant relationship between academic support and students' adjustment to school with academic burnout. 45.5% of academic support and 48.4% of students' adjustment to school is explained by academic burnout. And the students' adjustment to school variable has a mediator effect on the relationship between academic support and academic burnout. By strengthening academic support and improving students' adaptation to school, it is possible to reduce academic burnout in students

کلیدواژه‌ها [English]

  • Academic Support
  • Academic Burnout
  • Students' Adjustment to school
  1. آزادی ده‌بیدی، فاطمه و فولادچنگ، محبوبه (1398). مدل علی درگیری تحصیلی: نقش حمایت تحصیلی و خودتنظیمی تحصیلی. آموزش و ارزشیابی، دوره 12، شماره 47، ص 183-159.
  2. بهمنی، فریدون و رستگار، احمد (1396). رابطه بین حمایت اجتماعی و استرس ادراک‌شده با فرسودگی تحصیلی در دانشجویان. اولین کنفرانس پژوهش‌های نوین ایران و جهان در روانشناسی و علوم تربیتی حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه دولتی علمی کاربردی شوشتر، 28 اردبیهشت ، شیراز.
  3. پورکریمی، جواد و مبین رهنی، یاسمن (1397). رابطه انگیزش پیشرفت و فرسودگی تحصیلی با نقش میانجی خودکارآمدی دانشجویان دانشگاه تهران. نشریه راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، دوره 11، شماره 1، ص 147-139.
  4. تمنائی‌فر، محمدرضا و لیث، حکیمه (1394). رابطه هوش هیجانی، خودکارآمدی و حمایت اجتماعی با سازگاری دانش‌آموزان دبیرستان. پژوهش‌های نوین روانشناختی، دوره 10، شماره 39، ص 52-25.
  5. حاتمیان، پیمان و سپهری‌نژاد، مریم (1397). پیش‌بینی فرسودگی تحصیلی بر اساس دشواری تنظیم هیجان و حمایت اجتماعی در دانشجویان پرستاری. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، دوره 11، شماره 1، ص 65-60.
  6. حافظیان، مریم و پوررضوی، سیده‌صغری (1396). اثربخشی آموزش مهارت‌های مثبت‌اندیشی بر سازگاری اجتماعی، هیجانی و تحصیلی دانش‌آموزان. روان‌شناسی مدرسه، دوره 6، شماره 1، ص 38-26.
  7. حیدری، فاضله؛ فلاحی، وحید و حاجیلو، جلیل (1397). نقش شیوه‌های فرزندپروری و سبک‌های دلبستگی در پیش‌بینی سازگاری دانش‌آموزان با مدرسه. روان‌شناسی مدرسه، دوره 7، شماره 1، ص 151-138.
  8. خالق‌خواه، علی و کریمیان‌پور، غفار (1399). تحلیل نقش میانجی امید به تحصیل در رابطه بین حمایت تحصیلی و اشتیاق به تحصیلی در بین دانش‌آموزان. روانشناسی مدرسه و آموزشگاه، دوره 9، شماره 3، ص 67-50.
  9. رستگار، احمد (1398). ارائه مدل علی روابط حمایت تحصیلی و رفتار مدنی تحصیلی با تأکید بر واسطه‌گری سرمایه‌‌های روان‌شناختی در میان دانشجویان دوره‌‌های مجازی دانشگاه شیراز. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، دوره 7، شماره 3، ص 76-63.
  10. زنگی‌آبادی، معصومه؛ صادقی، مسعود و قدم‌پور، عزت‌اله (1398). اثربخشی آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر خودکارآمدی تحصیلی و سازگاری تحصیلی دانش‌آموزان ناسازگار. پژوهش در نظام‌های آموزشی، دوره 13، شماره 44، ص 87-71.
  11. سینها، ای، کی. بی و سینگ، آر. بی (1993). راهنمای پرسشنامه­ سازگاری دانش­آموزان دبیرستانی. ترجمه­ ابوالفضل کرمی (۱۳۷۷). تهران: مؤسسه روان تجهیز سینا.
  12. شیخ‌الاسلامی، علی و کریمیان‌پور، غفار (1397). پیش‌بینی اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان بر اساس حمایت تحصیلی و جوّ روانی- اجتماعی کلاس. راهبردهای شناختی در یادگیری، دوره 6، شماره 10، ص 111-95.
  13. صدوقی، مجید و غفاری، عذرا (1397). رابطه حمایت تحصیلی با فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان با نقش واسطه‌ای کیفیت زندگی در مدرسه. مدیریت مدرسه، دوره 6، شماره 1، ص 226-206.
  14. عباسی، سمیرا. درتاج، فریبرز (1400). پیش‌بینی فرسودگی تحصیلی بر اساس راهبردهای رویارویی و حمایت اجتماعی ادراک‌شده در دانشجویان. راهبردهای شناختی در یادگیری، دوره 9، شماره 16، ص 33-17.
  15. عزیزی‌نژاد، بهاره (1395). نقش حمایت اجتماعی مدارس بر سازگاری تحصیلی: اثر میانجی رضایت از مدرسه، امیدواری و خودکارآمدی دانش‌آموزان. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، دوره 4، شماره 13، ص 68-57.
  16. عظیمی، محمد؛ پیری، موسی و زوار، تقی (1393). رابطه فرسودگی تحصیلی و انگیزش پیشرفت با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دوره متوسطه. آموزش و ارزشیابی، دوره 7، شماره 37، ص 98-87.
  17. فتی، نجمه و کیانی، مسعود. (1398). الگوی رابطه فرسودگی تحصیلی با تجارب شخصی و آموزشی و راهبرد‌های اجتنابی دانشجویان: نقش واسطه‌ای درگیری تحصیلی. آموزش و ارزشیابی، دوره 12، شماره 48، ص 160-131.
  18. قدم‌پور، عزت‌اله؛ فرهادی، علی و نقی بیرانوند، فاطمه (1395). تعیین رابطه بین فرسودگی تحصیلی با اشتیاق و عملکرد تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی لرستان. پژوهش در آموزش علوم پزشکی، دوره 8، شماره 2، ص 68-60.
  19. مرادی‌زاده، سهراب؛ پیرانی، ذبیح‌اله و فقیهی، علیرضا (1397). ارائه مدل ساختاری فرسودگی تحصیلی بر اساس جو حاکم بر مدرسه، خودکارآمدی تحصیلی و حمایت اجتماعی دانش‌آموزان متوسطه استان لرستان. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، دوره 6، شماره 22، ص 20-9.
  20. منصورنیا، شادان و کریمی، کیومرث (1399). رابطه بین انگیزه پیشرفت و خود ناتوان‌سازی تحصیلی با میانجی‌ فرسودگی تحصیلی در دانشجویان. طب توان‌بخشی، دوره 9، شماره 3، ص 264-254.
  21. نوشادی، سهیلا و شیخ‌الاسلامی، راضیه (1396). رابطه ساختار کلاس و سازگاری دانشجویان با دانشگاه: نقش واسطه‌ای فرسودگی تحصیلی. مطالعات روانشناسی تربیتی، دوره 14، شماره 25، ص 152-123.
  22. Cohen, J. (1988). Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences. Lawrence Erlbaum associates, Inc., Hillsdale.
  23. Fornell, C. & Larcker, D. (1981). Structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
  24. Gungor, A. (2019). Investigating the relationship between social support and school burnout in Turkish middle school students: The mediating role of hope. School Psychology International, 40(6), 581-597.
  25. Karimi, Y., Bashirpur, M., Khabbaz, M. & Hedayati, A. A. (2014). Comparison between Perfectionism and Social Support Dimensions and Academic Burnout in Students. Procedia Social and Behavioral Sciences, 159 (2014), 57 – 63.
  26. Maslach, C., Schaufel, W. B. & Leiter, M. P. (2001). Job burnout. Annual Review of psychology, 52, 397-422.
  27. Sands, T. & Plunkett, S. W. (2005). A New Scale to Measure Adolescent Reports of Academic Support by Mothers, Fathers, Teachers, and Friends in Latino Immigrant Families, Hisponic Journal of Behavioral Sciences, 27, 244-253.
  28. Tomás, J. M., Gutiérrez, M., Pastor, A. M. & Sancho, P. (2020). Perceived Social Support, School Adaptation and Adolescents’ Subjective Well-Being. Child Indicators Research, 13, 1597–1617.
  29. Wetzels, M., Odekerken-Schroder, G. & Van Oppen, C. (2009). Using PLS path modeling for assessing hierarchical construct models: Guidelines and empirical illustration. MIS Quarterly, 33(1), 177.
  30. Xie, Y.J., Cao, D.P., Sun, T. & Yang, L. B. (2019). The effects of academic adaptability on academic burnout, immersion in learning, and academic performance among Chinese medical students: a cross-sectional study. BMC Medical Education, 19, 211 (2019), https://doi.org/10.1186/s12909-019-1640-